Mazowiecka wędrówka

Staszek zatęsknił do swoich rodzinnych stron i zaproponował wycieczkę w te okolice. Świetny pomysł – dawno już tam nie byliśmy. 

 polna dróżka 

Dosyć liczna grupa wyruszyła ze stacji kolejowej Ruda Wielka w kierunku cmentarza wojennego. To niewielki, ale ciekawy cmentarz z czasów pierwszej wojny światowej. My nazywamy go cmentarzem w Helenowie, bo tak naprawdę to najbliżej do niego z Helenowa, ale w Internecie można spotkać informacje o cmentarzu w Rudzie Wielkiej. 

las, w którym znajduje się cmentarz wojenny

 

Założono go w roku 1915, a pochowani są tam żołnierze wszystkich walczących w tej okolicy armii. Trudno to teraz stwierdzić, bo nie zachowały się żadne krzyże z tabliczkami, ba same mogiły to ledwie zarys. Na prawie pustym terenie widać jedynie dwa nagrobne kamienie z coraz mniej czytelnymi napisami w języku niemieckim.

Kilka lat temu cmentarz był odnowiony, ale bramy cmentarnej brak (podobno utrzymała się ledwo dwa dni od założenia).

ślady mogił

 kamienne płyty

 

Niewątpliwą ciekawostką cmentarza jest kamienna rotunda umieszczona w pobliżu ogrodzenia. Wykonano ją z piaskowca szydłowieckiego. Co ciekawe, jest ona wzorowana na rotundzie w Mauzoleum Teodoryka Wielkiego w okolicach Rawenny (tu link do informacji o Mauzoleum w Rawennie). Jest oczywiście skromniejsza, ale można zauważyć pewne podobieństwo. Obie rotundy są nakryte kopułami. 

mauzoleum w Helenowie

 

Staszek poprowadził dalej grupę w kierunku wsi Krogulcza Mokra.

Tu kolejne spotkanie z historią. Tym razem odwiedzamy mogiłę powstańców styczniowych, którzy zmarli z ran odniesionych w bitwie w Kowali. Ich upamiętnienie było możliwe dopiero w latach dwudziestych ubiegłego wieku.

Na ogrodzonym terenie wokół mogiły pojawiła się też tablica pamięci ofiar z czasów 2 wojny światowej. 

pomnik w Krogulczy

 

W pobliżu mogiły znajduje się stara kapliczka z drewnianą poczerniałą figurą św. Jana Nepomucena. 

polna droga

przydrożna kapliczka

 

A nieco dalej można odpocząć przy pomnikowym dębie. To Czwartak, nazwany tak z racji swojego rozdzielającego się na cztery odnogi pnia. Jak głosi tablica przy dębie podobno w czasie okupacji hitlerowskiej podjęto próbę ścięcia go. Na szczęście (choć może nie całkiem przypadkiem) robotnicy mieli okrutnie tępe piły, które nie dały sobie rady z potężnym dębem.

 Czwartak w porównaniu z innymi drzewami 

i w towarzystwie kolegów

to nie stoisko z termosami, a postój - każdy z własną herbatą 

Miejsce zakończenia wycieczki też ma swoją historię. To stacja kolejowa w Rożkach. Tu we wrześniu 1942 miała miejsce wymiana strzałów między grupą konspiratorów AK a niemiecką żandarmerią. Polacy jechali do Końskich, aby wykonać wyrok na zdrajcy. Prawdopodobnie sami padli ofiarą donosu, bo Niemcy wiedzieli, którym wagonem jadą i ostrzelali tylko ich.

To starcie skutkowało krwawymi represjami w Radomiu i okolicy, a zakończyły się one masowymi egzekucjami. Jedną z nich wykonano właśnie w Rożkach, gdzie powieszono 12 osób. Miało to miejsce 11 lub 12 października 1942 roku. Ofiary owej egzekucji upamiętnia pomnik w pobliżu stacji. Więcej o historii tych wydarzeń znajdziecie w tym linku.

pomnik w Rożkach

 

I tak w Rożkach zakończyła się mazowiecka wycieczka. Trasa liczyła 16,8 kilometra.

na leśnym odcinku trasy

mapka z trasą, która mogła tak przebiegać w zimowy dzień z uwzględnieniem tego, żeby nie łazić dwa razy tą samą drogą i nie chodzić leśnymi ścieżkami, które o tej porze roku mogą być trudne do przebycia; latem można poprowadzić inaczej 
 

W tym czasie dwuosobowa grupa skarżyska wędrowała leśnymi drogami w okolicy miasta. Trasa liczyła 10,3 kilometra i chyba już zachęciła zatwardziałych rekonwalescentów do wyruszenia na dłuższe trasy.

las na żółtym szlaku

i u nas ostało się trochę śniegu

  

A na zakończenie dwa samotne drzewa z dwóch niedzielnych wędrówek.  

mazowiecka brzoza

 świętokrzyski samotnik

 

Zdjęcia – Zosia, Janek i ja

PS Poprzednie wycieczki w te okolice w dwóch relacjach z lat 2013 i 2014 .