Wypad w Radomskie – wycieczka 29 września

Tym razem rzuciło nas pod Radom, a to dzięki Staszkowi. To jego rodzinne strony, toteż oprowadzając nas po tym terenie snuł wspomnienia z czasów dzieciństwa i młodości.

Do Rożek dowiózł nas pociąg i tu nastąpiło pierwsze spotkanie z historią. W 1942 r. dokonano tu jednej z publicznych egzekucji ludności współpracującej z AK. 

Kolejnym miejscem związanym z dziejami tych okolic było Grodzisko pod wsią Kowala. Niedaleko stąd do kościoła parafialnego. Tuż obok kościoła usytuowany jest cmentarz z okazałymi nagrobkami z 18. i 19. wieku. Warto zauważyć, że obok kościoła umieszczono tablicę informacyjną z opisem historii świątyni i cmentarza. W odległości ok. 1 km od kościoła napotkaliśmy pomnik upamiętniający miejsce jednej  z bitew powstania styczniowego.

grodzisko w pobliżu wsi Kowala

jeden z nagrobków na cmentarzu w Kowali

kościół w Kowali

Dalsza trasa przebiegała ścieżkami znanymi tylko Staszkowi, który zaprowadził nas na cmentarz wojenny z lat 1914 – 15 w pobliżu Helenowa. Zachowało się tu rzadko spotykane mauzoleum i nieliczne kamienne nagrobki poległych żołnierzy armii austro-węgierskiej. Staszek pamięta, że były tu żeliwne krzyże podobne do tych, które spotkać można na cmentarzu wojennym w Bodzentynie. Pewnie padły łupem złomiarzy. 

mauzoleum na cmentarzu w pobliżu Helenowa

jeden z nagrobków

widok ogólny cmentarza

Wędrówka aż  do Kątów, wiodła polnymi i leśnymi dróżkami, które przemierzał Staszek w czasach kawalerskich podbojów. Ocenił, że stan dróg, od tego czasu wyraźnie się poprawił. Czar wspomnień prysł przy ruchliwej „siódemce”. Na szczęście po około 300m straciliśmy z nią kontakt schodząc na polną drogę do Guzowa.

Teraz czekały nas kolejne obiekty związane z dziejami tych okolic. W pobliżu wsi Krogulcza-Mokra znajduje się cmentarz powstańców 1863r. poległych pod Kowalą. Na tym cmentarzyku umieszczono również płytę  z nazwiskami mieszkańców Krogulczy  poległych w czasie ostatniej wojny. Nieopodal zachowała się kaplica z drewnianą figurą św. Jana Nepomucena. W niewielkiej odległości od tego miejsca natknęliśmy się na okazały dąb „Czwartak”. 

cmentarz powstańczy przy polnej drodze do Guzowa

kapliczka z figurą św. Jana Nepomucena

figura świętego

pomnikowy dąb "Czwartak"

Przy krzyżówce w Guzowie zobaczyliśmy pomnik upamiętniający strajk chłopski z 1934r. Z historii wiemy, że pod Guzowem w 1606r doszło do bitwy między wojskami króla Zygmunta III Wazy i rokoszanami M. Zebrzydowskiego. Niestety, nie zauważyliśmy choćby niewielkiego głazu z tablicą upamiętniającą to wydarzenie. 

pomnik czynu chłopskiego

Trasę zakończyliśmy w Orońsku.

Na koniec muszę stwierdzić, że wprawdzie pod względem krajobrazowym te tereny ustępują naszym, ale atrakcji turystycznych  jest sporo i trzeba przyznać, że są dobrze wyeksponowane. Słowa uznania należą się Staszkowi za fachowe opracowanie i sprawne poprowadzenie rajdowców.

tekst i zdjęcia - Edek