Szanowni
państwo pozwolą – oto Król Polski, Wielki Książę Litewski – Władysław Jagiełło.
Jego wysokość zatrzymał się na niewielkim pagórku i wskazuje to, co ważne i
godne szacunku.
pomnik króla Władysława Jagiełły w stroju koronacyjnym (autorem rzeźby jest Andrzej Pasoń)
A
wieś? „Wieś Jedlnia powstała wśród puszczy niegdyś Jedleńską a później
Kozienicką zwanej. Osiedliła się na przestrzeni lasu jodłowego… Od jedliny
poszło miano Jedlni.”*
„Najwięcej
o Jedlni mówi Księga XI. Dziejów Długosza. Z niej dowiadujemy się, że Władysław
Jagiełło kierując sterem dwu świeżo połączonych narodów i lata najczęściej w
Polsce a zimy w Litwie przepędzając, zwykle po powrocie z Księstwa do Korony
zjeżdżał na zapusty do Jedlni.”
zapisy w osiemnastowiecznej księdze parafialnej
Wiele razy (zapewne ponad dwadzieścia) bywał król w Jedlni, darzył też tamtejszych włościan szczególnym sentymentem. Wielu wśród nich było bartników dostarczających przedni miód z puszczańskich barci na królewski stół. W roku 1387 mieszkańcy Jedlni otrzymali od króla szczególny przywilej zwalniający ich od wszelkich danin, mieli tylko dostarczać ów miód i służyć przy królewskich polowaniach.
tekst przywileju nadanego mieszkańcom Jedlni uwieczniony na pomniku
inny fragment pomnika wystawionego na 600. rocznicę zwycięstwa pod Grunwaldem - dowód pamięci współczesnych
Najjaśniejszy
pan ufundował też pierwszy w Jedlni drewniany kościół, który nie zachował się
do naszych czasów. Zastąpił go nowy murowany, budowano go z trudem wiele lat
według projektu architekta Jana Fontany.
tak prawdopodobnie wyglądał pierwszy kościół w Jedlni
oba zdjęcia skopiowałam z tablicy informacyjnej
Kościołek był piękny, ale nieduży i po
stu latach przyszło go rozbudować na potrzeby rosnącej liczby wiernych w
parafii. Projektantem przebudowy został znany warszawski architekt Stefan
Szyller.
kościół pod wezwaniem świętego Mikołaja Biskupa w Jedlni
Wnętrze
kościoła odrestaurowano niedawno – lśni barwami, cieszy oczy pięknem i
dbałością o detale. A nad wiernymi czuwa nie tylko patron świątyni lecz i 107
aniołów, które spoglądają ze ścian, ołtarzy i malowideł.
nawa główna świątyni
pełna subtelnego wdzięku figura Matki Bożej w ołtarzu głównym
ołtarze boczne
ambona
symetrycznie do niej ustawiona chrzcielnica
rzadkość, której jeszcze nie spotkałam w innych kościołach - dwa typy stacji Drogi Krzyżowej
krzyż w kościelnym przedsionku z widocznym śladem po kuli z czasów 2 wojny światowej
urocze aniołki nad ołtarzem
Teren wokół kościoła też zasługuje na uwagę. Niewielkie zadbane kapliczki poświęcono tajemnicom różańca. Pieczołowicie odnowiono stare nagrobki.
Tajemnice Światła
Tajemnice Bolesne
dziewiętnastowieczny nagrobny krzyż
W
pobliżu kościoła można zobaczyć stary drewniany budynek organistówki (niestety
bardzo podupadł) i nieopodal pochodzącą z 1903 roku starannie odnowioną
plebanię. Na placu przy plebanii odbywają się festyny parafialne. Mają one
hasło „przeciw niepamięci” i są poświęcone historii okolic.
organistówka
budynek plebanii
organistówka
budynek plebanii
Parafia
w Jedlni ma dwa cmentarze. Mnie szczególnie zainteresował stary cmentarz, na
którym już od lat nie ma pochówków. Ostatnio cmentarz został oczyszczony z chaszczy,
te nagrobki, które było można, odrestaurowano. Wiele jednak padło ofiarą
bezbożnika jakiegoś sprzed lat, który poutrącał krzyże i stoją teraz takie
biedne okaleczone groby. Cmentarz jest kolejnym świadkiem jedleńskiej historii,
bo spoczywają tu parafianie, którzy tę historię swoją codzienną pracą tworzyli
ale też i ci, którzy o wolność ojczyzny walczyli. Mnie poruszył piękny napis na
mogile 17 powstańców styczniowych, którzy zginęli 20.4.1863 roku w bitwie pod
Jaścami: „W rodzinnych domach czekano na nich, wierzono, że wrócą… Sen spokojny
i odpoczynek wieczny racz im zesłać Panie”.
zachowane stare nagrobki
odnowiona mogiła powstańców styczniowych
zachowane stare nagrobki
odnowiona mogiła powstańców styczniowych
Ale
nie samą historią żyje Jedlnia. Żebyście widzieli, jakie tu świetne boisko
mają! Trenują tu uczniowie
miejscowych szkół i Królewscy Jedlnia, którzy właśnie awansowali w rozgrywkach.
boisko w Jedlni
Nie wiem, czy król bywający w Jedlni taką ją sobie wyobrażał w przyszłości. Myślę jednak, że gdyby tu dziś zajrzał, byłby mocno zaskoczony, ale nie zawiedziony.
boisko w Jedlni
Nie wiem, czy król bywający w Jedlni taką ją sobie wyobrażał w przyszłości. Myślę jednak, że gdyby tu dziś zajrzał, byłby mocno zaskoczony, ale nie zawiedziony.
Zdjęcia – Teresa i ja
*wszystkie
cytaty z książki księdza Józefa Gackiego „Jedlnia, w niej kościół i akta
obelnego prawa”. Autorowi tej książki poświęcę odrębny wpis – warto poznać tego
interesującego człowieka.
Szczerze podziwiam pomysły nowych wycieczek... :)
OdpowiedzUsuńNie ograniczaj się do podziwiania - naśladuj. Te miejsca nie są daleko. A w dodatku Puszcza Kozienicka to raj dla rowerzystów.
UsuńBrawo Jedlnia!
OdpowiedzUsuńNa moje oko komuś zależało na "dorobienia metryki" miejscowości. Stąd dość oryginalny styl kościoła coś co wygląda jak po trzech przeróbkach, tak jak by gotycki kościół został przebudowany w stylu barokowym a następnie w neogotycki i że śladami klasycyzmu (eklektyzm, ale bardzo przemyślany). Stąd być może właśnie dwa style stacji Drogi Krzyżowej neogotycki i neobarokowy. Tak aby ktoś nie obeznany z historią miejsca na pierwszy rzut oka dodawał mu trzysta lat więcej...
Miejscowość do zapamiętywania, zamierzam sobie przebyć co nieco szlaków związanych z Powstaniem Styczniowym.
Nie wydaje mi się, żeby ktoś tu coś dorabiał. Długosz podaje fakty związane z pobytem Władysława Jagiełły. Chyba by mu nie zależało na promowaniu wsi. On opisywał życie króla.
UsuńZa wygląd kościoła odpowiada jego projektant Szyller, który rozbudował mały kościołek i wykorzystał to, co w nim już było dodając nowe elementy wyposażenia. I to pewnie źródło eklektyzmu. Ale, przyznasz, że uroczo ten eklektyzm się prezentuje.
Teraz to tylko odnowiono, przywracając blask sprzed stu lat. A pracowali przy tym specjaliści.