Słoneczny spacer w okolicy Zagnańska

Ranek jeszcze nieco mroźny. Skutek – za ciepło się ubrałam i musiałam potem nosić plecak pełen ubrań. Oj, jak ja nie lubię tego czasu letniego…

 

Zagnańsk o poranku
 

Maszerujemy raźnym krokiem przez ulice Zagnańska, aż przy granicy z Bartkowem udaje nam się wejść na solidną polną drogę w kierunku Janaszowa. I cóż, że droga polna, skoro pola zmieniły się w ugory. Wiosennych polnych widoków nie uświadczysz.

 

nasza droga, czyli ulica Krajobrazowa w Bartkowie

 

a oto i krajobraz - widok na Jasiów
 

Wygodnie docieramy na skraj Janaszowa przy granicy z Samsonowem. Przechodzimy obok szkoły z tablicą upamiętniającą osoby rozstrzelane przez hitlerowców 9 marca 1943.

 

tablica pamiątkowa
 

I wreszcie skrzyżowanie dróg, gdzie znajduje się główny punkt programu trasy – ruiny huty Józef. Skąd imię huty? Zapewne nadane na cześć generała Józefa Zajączka, który w roku 1818 położył kamień węgielny pod jej budowę. W skład zakładu wchodziły wielki piec, odlewnia żelaza, warsztaty, magazyn i nawet domy dla pracowników. Przy wejściu na teren zabytku umieszczono solidną, choć już nieco wypłowiałą planszę z opisem wyjaśniającym przeznaczenie poszczególnych obiektów.

 

widok ogólny huty

 

upamiętnienie pierwszych hutników w Samsonowie i ich potomków
 

Zakład działał w latach 1823 - 1866 i został zamknięty na skutek pożaru wielkiego pieca. Na szczęście ruina zachował się w niezłym stanie. Może budynki nie są aż tak efektowne, jak podziwiane ostatnio przez nas w Nietulisku, ale i tak widać, że były budowane z wielką dbałością o piękno architektury, a nie tylko walory użytkowe.  

 

wielki piec i wieża gichtociągowa 

 

modelarnia i suszarnia

 

gra cieni we wnętrzu niegdysiejszej emalierni
 

Warto zwrócić uwagę na ciekawostki w pobliżu huty. Dla mnie  najciekawszy jest słup z czerwonego piaskowca zwieńczony krzyżem. Trudno określić, czym był. Internet powtarza do znudzenia kopiowaną bez końca w tym samym brzmieniu informację, że to prawdopodobnie dawny drogowskaz lub słup graniczny. Wystawiono go jakoby w 18. wieku, a krzyż dodano kiedyś później. Był ustawiony w innym miejscu, przeniesiono go na skrzyżowanie w roku 1995.

 

tajemnicza kolumna z Samsonowa
 

Są też w pobliżu miejsca poświęcone wydarzeniom z czasów wojennych. Jedno to pomnik z tumlińskiego piaskowca zwieńczony rzeźbą białego orła. Upamiętnia on mieszkańców okolicy poległych lub zamordowanych w latach 2 wojny światowej. 

 

pomnik na pierwszym planie (warto zauważyć, że u jego podstawy umieszczono tablice z nazwiskami poległych i pomordowanych)
 

Drugi pomnik jest ukryty w pewnym oddaleniu od drogi (bądźmy szczerzy - w krzakach). Przypomina on symboliczną mogiłę ogrodzoną wysokim płotkiem, a upamiętnia żołnierza, który bohatersko osłaniał towarzyszy broni podczas walki o Samsonów 6 września 1939 roku. Pomnik ufundowali przewodnicy świętokrzyscy.

 

symboliczna mogiła wojennego bohatera

tak wyglądała w roku 2006

Dalej wędrujemy szosą na północ. Mijamy pozostałości kanału doprowadzającego do huty Józef wodę z pobliskiego już mocno zarośniętego zalewu na Bobrzy.

 

dosyć rozległy był ten zalew

Zatrzymujemy się na chwilę nad Bobrzą i przy zabytkowej kapliczce na niewielkim wzgórzu nad rzeką. Pochodzi ona z drugiej połowy 18. wieku, ale wygląda na niejednokrotnie odnawianą. Obok niej ustawiono niewielką płytę upamiętniającą działalność huty Józef oraz stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości.

 

Bobrza się rozlewa

 

zabytkowa kapliczka

 

kamień z tablicą pamiątkową

Na dalszy odcinek trasy właściwie powinnam spuścić zasłonę milczenia, ale mężnie przyznam się do błędu. Wynika on z mojej szczerej niechęci do asfaltowych szos. 

Wypatrzyłam na mapie idealną polną drogę na północ między dwiema wiejskimi ulicami. Kolega Ed sugerował rezygnację z planu jej przejścia, ale na początku była naprawdę rewelacyjna i obiecywała luksusy. A jak już się zrobiła do bani (czytaj - mocno podmokła), to już ciężko się było z niej wycofać. Na osłodę trudów brnięcia przez mokre trawy i błoto mieliśmy spotkania z dorodnymi dębami, których sporo w tej okolicy (Czyżby to potomkowie słynnego Bartka?).

 

przyjemna dębowa alejka

 

widok z drogi na Wzgórza Kołomańskie
 

W końcu zrezygnowałam z drogi, bo pobliskie łąki wydawały mi się nieco suchsze, co też nie do końca było prawdą, bo, choć położone wyżej, to i tak miały sporo kałuż. Wybrnęliśmy jednak z kłopotu i nawet bez narażania się mieszkańcom wydostali się na wiejską ulicę w Jasiowie.

 

na polnej drodze, która latem może być rewelacyjna

 

a strach pokazywał, gdzie mokro...
 

Dalsze drogi były już do bólu rewelacyjne. Prowadziły bowiem trasami szlaków rowerowych, a te zwykle są dobre i dla piechurów.

 

w lesie dywany z mchu
 

Przy jednej z dróg, nieco na uboczu, napotkaliśmy skromny pomniczek upamiętniający wydarzenia powstania styczniowego. Udało mi się w końcu znaleźć informację w sieci (tu link), że wystawiono go na uroczysku Kapituły, gdzie powieszono nieznanego z nazwiska kapitana  jednego z powstańczych oddziałów powstania styczniowego. Dąb, na którym dokonano egzekucji, nosił nazwę „Kapitan”. Niestety, nie dotrwał do naszych czasów na skutek rażenia piorunem w latach 90. ubiegłego wieku.

 

pomnik w lesie niedaleko Jasiowa
 

Po krótkim postoju przy pomniku wyruszamy w dalszą drogę przyjemnymi leśnymi drogami. Buty podsychają, a my już się cieszymy na spotkanie z dawno niewidzianymi znajomymi – rzeczką Krzyk i zalewem na niej.

 

droga świetna, ale oznak wiosny na niej raczej brak
 

Zatrzymujemy się na chwilę nad rozlewiskiem Krzyku, a potem wędrujemy na nasz ulubiony wschodni brzeg zalewu. 

 

rozlewisko Krzyku
 

Spacer po piaszczystym brzegu bardzo relaksujący, ale skutkuje oblepieniem mokrych butów tonami piasku. Nic to, jest i tak przyjemnie.

 

rudy pies na żółtym piasku

 

dwie widokówki znad zalewu w Kaniowie
 

Pora wracać do Zagnańska. Za namową Jacka rezygnuję z kierownictwa i oddaję mu prowadzenie przez jego leśne ścieżki.

 

słońce w sosnowym lesie
 

Zaliczamy jeszcze spotkanie z Bobrzą i jej rozlewiskami. Widać je dobrze z wysokiego brzegu, którym prowadzi ścieżka. 

leśne rozlewisko Bobrzy

 

staw ukryty między drzewami
 

Pamiętamy też o niegdysiejszej kolejce wąskotorowej, która funkcjonowała do końca lat 60. Jej dawny most nad Bobrzą niebrzydko się prezentuje w wiosennym słońcu.

 

zniszczony most kolejki wąskotorowej

 

spokojna Bobrza
 

Jeszcze tylko jedna ścieżka, trochę lasu i docieramy na stację w Zagnańsku. 

 

zawilec na pożegnanie z lasem
 

I po wycieczce.

 

mapka trasy
 

 Zdjęcia – Edek i ja