Jak było w 2018?

Różnie bywało. Ten rok nie szczędził nam kontuzji, przeziębień, ale mimo wszystko wędrowaliśmy. Zdarzało się, że na trasie bywały dwie osoby, ale były i liczne – dziesięcioosobowe grupy. Różnie się ukladało – a to nam bus nie przyjechał, a to pogoda zaskoczyła na trasie, a to się kierunki w terenie nie zgodziły z tymi na mapie i trasa wyszła inna niż planowana. Ale i z takich perypetii umieliśmy wybrnąć. 

najważniejszy dobry humor na trasie 

Pożegnaliśmy stary rok

Pogoda nie sprzyjała. Było pochmurno i mokro. Mimo wszystko Janek zorganizował niedzielną wycieczkę z Bliżyna do Skarżyska.

Tym razem grupa przeszła nad bliżyńskim zalewem – szary on przy tej pogodzie. 

nad zalewem

Granica

Czy zastanawialiście się kiedykolwiek, jak przebiega granica powiatu, w którym mieszkacie? Ja nigdy. Ale kolega Ed jakieś 10 lat temu (no, może trochę więcej) przyjrzał się uważnie tej granicy na mapie i wpadł na pomysł przejścia granicą powiatu skarżyskiego. Pomysł prosty, z realizacją różnie bywało. Całą granicę przeszliśmy podczas siedmiu wycieczek. Nie każdemu z nas udało się „zaliczyć” pełną pętlę. To osiągnięcie mają na koncie jedynie Edward i Janusz.

Popatrzcie teraz uważnie na mapę naszego powiatu. Nietrudno zauważyć, że granica przebiega w większości lasem i nie pokrywa się z siecią dróg. 

mapa powiatu ze strony internetowej starostwa

Kto rano wstaje

…ten wyrusza na wycieczkę.

Jest jeszcze ciemno, przed budynkiem dworca błyszczy świąteczna bombka, a czterech śmiałków wyrusza w stronę Starachowic.

I znów beze mnie

Zima nawet niebrzydka. Tak się wydaje przez okno. Mróz niewielki, śniegu sporo. Idealne warunki do wędrowania. No to szczęśliwcy wędrują.

Staszek tym razem wybrał typową zimową trasę z Mroczkowa niebieskim szlakiem do Majdowa, a potem przez Łazy i las do Skarżyska.

A w lesie śnieg, przyjemnie i wesoło tak grupką całą wędrować. Wydaje mi się, że i Mikołaj do grupy zajrzał z wizytą. 

Trasa liczyła około 17 kilometrów. Poniżej kilka zdjęć.

nasza ulubiona chałupa w Kapturowie w wersji zimowej 

Samotny spacer po świeżym śniegu

Od rana sypał delikatny, mokry śnieg. Staszek odwołał wycieczkę. Jeden jej uczestnik nie zauważył wiadomości o odwołaniu wyjścia i ruszył w ciemny poranek (przed siódmą było). 

ulica przed świtem 

Co na to kamień przepowiadający pogodę?

Jest taki kamień w Wąchocku, skąd nasza grupa zaczęła niedzielną wycieczkę. Wyglądał tak:

 kamień raczej mokry

Z Zalezianki do Bliżyna

Staszek dwoi się i troi, żeby wymyślić kolejną wycieczkę, a mnie niewdzięczny kaszel nie chce opuścić. W tej sytuacji opuszczam wycieczki, które Staszek z pasją i pomysłowością przygotowuje.

W środę pogoda była niezła, a nawet dobra do maszerowania. I drogę też Stasio wyszukał przyzwoitą – z Zalezianki grupka pomaszerowała w stronę Osieczyńskiej Góry (niegdyś szło się szlakiem, ale juz przestał funkcjonować), potem równie solidną drogą koledzy dotarli do szlaku zielonego, który doprowadził ich do Bramy Piekielnej, a od niej wybrali nowy szlak czerwony (to naturalny wróg starego szlaku), którym doszli do Bliżyna. Trasa liczyła 17 kilometrów.

Poniżej fotorelacja.

 leśniczówka Osieczno

Na szlaku Maga

Taki tytuł nosiła wystawa niezwykłych rzeźb Jerzego Kędziory prezentowana jesienią 2011 roku w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Artysta świętował wtedy jubileusz czterdziestolecia pracy twórczej, ale balansujące postaci pojawiły się nie od razu w jego warsztacie. Pierwsze powstały chyba pod koniec wieku. Wydaje mi się, że to one przyniosły mu największą sławę. Są pokazywane w wielu krajach świata.

plakat wystawy

Z Lipowego Pola do Szydłowca

... jest zdecydowanie bliżej niż z Szydłowca do Skarżyska, a tak wędrowaliśmy rok temu (tu link). Wtedy starałam się unikać szlaku czerwonego, a dziś Staszek za cel postawił sobie zbadanie przebiegu tego szlaku. Bo zmienił się w związku z budową nowej drogi szybkiego ruchu.

Nie wiem, czy szlak przebiega rzeczywiście po bardziej suchym terenie niż dawniej, czy tylko jego ścieżki porządnie zamarzły. Pewnie i jedno i drugie.

Po dotarciu do Szydłowca nasza grupka zwiedziła kilka ciekawych zakątków. Zobaczcie sami.

Relacja znów w formie podpisów pod zdjęciami. 

na starcie w Lipowym Polu

Wakacyjne wspomnienie sprzed lat

Po opublikowaniu tekstu o Podklasztorzu przypomniałam sobie, że dziesięć lat temu byłam w pobliżu tej miejscowości. A gdzie?

W Zarzęcinie nad Zalewem Sulejowskim. 
To może w pochmurne chłodne dni przypomnimy sobie letnie widoczki znad wody?

nad zalewem

Wycieczka Stasia

W środę Staszek mężnie przyjął na klatę obowiązek prowadzenia grupy wycieczkowej.

Wybrał się na szlak zielony z Mostek do Wąchocka. Staszek prowadził, Janek dzielnie dokumentował trasę, a ja teraz klecę z jego materiałów relację. 

kierownik wycieczki 

Przed wiekami szumiała tu puszcza

W niej to polował książę Kazimierz Sprawiedliwy. Jak to na polowaniu bywa, zapędził się za zwierzyną i odłączył od drużyny, a potem nie potrafił odnaleźć drogi powrotnej. W dodatku burza się w tym momencie rozpętała. Książę pomocy szukał w modlitwie. Został wysłuchany. Kiedy obiecał na miejscu swej przygody wybudować kościół, zjawiło się 12 lwów, które wyprowadziły go z lasu do drużyny, a potem zniknęły. Książę nie gapa, widocznie jakoś sobie drogę znaczył, bo wrócił na owe miejsce i obiecany kościół ufundował.  

To kościół pod wezwaniem Tomasza Kantuaryjskiego w Sulejowie, a właściwie w Podklasztorzu, bo tak nazywa się ta część Sulejowa. Jest to wszak teren dawnego opactwa cystersów, których książę sprowadził z Burgundii.

Zobaczmy, jak kościół i klasztor przetrwały wieki (kościół zbudowano w roku 1177!).

widok na opactwo cystersów w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku 

Zastoisko wodne – zakaz kąpieli

Zanim do zastoiska dotarliśmy trzeba było się trochę rozruszać. Nasz ulubiony kierowca wysadził nas na przystanku w Michniowie. Pusto mu się zrobiło, bo kto mu tak ładnie wypełni pojazd, jak nie my?

A my ruszamy drogą, która na  tej wycieczce zyskała swoją nieoficjalną nazwę –  Opalanka. Skąd taka nazwa? Prowadzi ta droga w kierunku leśniczówki Opal. Nawet, jeśli nie bezpośrednio, to i tak jej się takie imię należy. 

na Opalance

Zmarzli, ale byli zadowoleni

Uczestnikami środowej wycieczki byli sami panowie. Nie powiem, grzecznie traktowali kierownictwo, nawet nie narzekali na przerwy fotograficzne i przebieranki.

Lekkiego zawirowania doznali dopiero w Chlewiskach na widok zabytkowej huty. Nagle się okazało, że żaden z nich jej nie zwiedzał. To może by tym razem? I jak tu nie ulec takiej prośbie? Uczciwie ostrzegłam, że może być zimno, bo zwiedzanie nie jest krótkie. Ochroniarz, który się  nagle zmaterializował wychodząc z dawnej portierni pocieszał – we wnętrzu będzie cieplej niż na dworze. Ba, nawet zadzwonił po przewodnika.

Z Huty na spotkanie z przyrodą i historią

Znów wybraliśmy się na wycieczkę busem w kierunku Borek. Tym razem zaplanowałam łatwe przejście szlakiem w kierunku Chlewisk (zielony) i Szydłowca (czerwony). Niech i ja sobie odpocznę na wycieczce.

Na przystanku w Hucie wzbudziliśmy nie lada sensację. Jak to tak? Do Chlewisk idziecie? A nie prościej było wysiąść od razu w Chlewiskach? Ożeż ty… nie wpadłam na taki prosty pomysł. Człowiek się całe życie uczy i efektów nie widać.

Pół wsi ma ubaw, a my ruszamy zielonym szlakiem najpierw szosą, a potem polną ścieżką w kierunku lasu. Uczciwie przyznam, miejsce zakrętu szlaku wybraliśmy jedynie na podstawie mapy, bo w terenie znaków zabrakło.

Szlak w lesie przyjemny, ziemia i niewielkie jodełki przyprószone śniegiem. No, miło jest. 

gdzieś na trasie 

Jesienno-zimowa wycieczka

W kalendarzu jeszcze jesień, a tu mróz. Ale słońce przyjemnie świeci, warto więc wyruszyć na wyprawę. 

jesienny liść na zimowym mrozie

To rzecz nierzadka w niektórych wypadkach, że pada deszcz*

Zwłaszcza jesienią.

Te fakty znacie i w naszym klimacie*, chociaż ostatnio klimat zdawał się temu przeczyć. I w końcu uległ. W środę spotkaliśmy jesień w wersji z tytułu.

Na szczęście deszcz padał tylko „w niektórych wypadkach”, czyli nie stale. 

mokro

Czasem słońce, czasem mgła

Miałam trochę stracha na początku niedzielnej wycieczki – mgła była taka sakramencka, że nie wiedziałam, gdzie jestem. To znaczy, rozum mi mówił, że w Brodach Iłżeckich, ale pewności nie było. 

ot, i całe widoki

Przybyli ułani do Błogiego

Wyłonili się z mgły, która 9 listopada spowijała Błogie Rządowe i Błogie Szlacheckie. Są wysłannikami i strażnikami Historii, kontynuatorami ułańskiej tradycji. To przedstawiciele 22. Pułku Ułanów Podkarpackich z Pionek i 24. Pułku Ułanów im. Hetmana Wielkiego Koronnego Stanisława Żółkiewskiego. Ten drugi pułk przed wojną stacjonował w Kraśniku. 

Jeszcze jedna wyprawa do kopalni Stanisław

I nie tylko. Ale Stanisław był głównym celem.

Startujemy w Grzybowie, skąd wędrujemy czerwonym szlakiem. Poprowadzono go na tym odcinku ulicami. Trudno, ten szlak tak ma. Zauważamy dorodne drzewa, niebrzydką okolicę.

Wilgoć w powietrzu

A my wędrujemy. Mgła i mżawka zupełnie nam nie przeszkadzają. No, zdjęcia może nie najlepsze, a i trasa wielokrotnie powtarzana. Nic to, takie drobiazgi nas nie zniechęcają.

skroplona mgła

Szumiał las, śpiewał las, gubił złote liście*

Sporo ich już zgubił – leżą na ziemi, szeleszczą pod stopami, zakrywają błoto, dodają podłożu koloru. 

 te liście jeszcze się trzymają

Jesienny klasyk kielecki

To miała być krótka wycieczka z dogodnym dojazdem. Zero stresu dla prowadzącej. No i może po niebrzydkim terenie. O ładnej pogodzie nie wspomnę, nie można żądać zbyt wiele. 

Krakowski Kazimierz raz jeszcze

Tym razem wybrałam się tam z koleżanką w upalny wrześniowy dzień. Wtorek to był. Efekt – w Krakowie zdecydowanie mniej turystów niż w długi majowy weekend (tu link). Nie, żeby wcale, jednak nie ma tłumów.

Na Kazimierz udajemy się spacerowym krokiem z dworca kolejowego. Oznacza to przejście Floriańskiej, Rynku, Grodzkiej i Stradomskiej. Po przekroczeniu Plantów Dietlowskich znajdujemy się na Kazimierzu.

Tu idziemy ulicą Krakowską i najpierw kierujemy się na prawo w ulice Meiselsa i Paulińską. Dzięki temu możemy obejść klasztor oo. Paulinów na Skałce. Może to nie najlepszy pomysł, bo nadkładamy sporo drogi, ale przynajmniej mamy widok na Skałkę od strony Wisły. 

 kościół i klasztor widziane z bulwaru nad Wisłą

Niestandardowa wycieczka na Miedziankę

Nie zaczęliśmy w Wiernej Rzece. Nie wyruszyliśmy żółtym szlakiem. I w ogóle szukaliśmy nowych dróg. No i nowe drogi znalezione, zapamiętane – do powtórki.

 Miedzianka czeka na nas 

Kolory na trasie do Czarnej

Janek szukał pomysłu na niedzielną trasę i przypomniał sobie, że okolice rzeki Czarnej powinny być teraz malownicze. Zebrał dziarską gromadkę i ruszył na poszukiwanie owej malowniczości. Czy znalazł? Obejrzyjcie zdjęcia i sami sobie odpowiedzcie na to pytanie.

Wyruszyli z Piły lasem w kierunku leśniczówki Kamienny Krzyż. Było jeszcze wcześnie i poranne słonce prześwitywało przez gałęzie i pnie drzew. 

słońce jeszcze nisko

Dwa szlaki i cztery szczyty

No i jeszcze nasza czwórka.

Te szlaki to czarny prowadzący na Szczytniak i fragment Głównego Szlaku Świętokrzyskiego w kierunku Trzcianki. Szliśmy tą trasą dwa lata temu (tu link), ale teraz wyglądała zupełnie inaczej. Można porównać.  

 jesienne pola i Święty Krzyż w oddali 

Jesienne Pasmo Klonowskie

W niedzielę Andrzej zorganizował wycieczkę na swoją ulubioną Górę – Bukową w Paśmie Klonowskim.

Siedmioosobowa grupka wystartowała w Leśnej w kierunku Psar Starej Wsi, a potem podeszła na Lisi Ogon i skierowała się w stronę Bukowej. Pogoda dopisała, jesienne barwy już się pojawiły na drzewach. Nasi turyści maszerowali w kierunku Łącznej, gdzie Staszek zaproponował lodową ucztę – tak świętował 10 lat wędrowania z naszą grupą. Aż żal, że tego dnia nie było mnie z kolegami.

Po tym wstępie proponuję obejrzenie zdjęć – podpisy opowiedzą o trasie.

Warto wyglądać przez okno

Zwłaszcza busa, którym się jedzie na wycieczkę.

W poniedziałek wypatrzyłam taki oto widok.

 pola wsi Wzdół Wiącka 

Wycieczka z dedykacją

Nieco spóźniony ten wypad, ale jeszcze w roku rocznicy. Planowany był na koniec maja, bo to właśnie wtedy, 29 maja 1953 roku, dwaj panowie – sir Edmund Hilary (wtedy jeszcze bez tytułu szlacheckiego) i Szerpa Tenzing Norgay  jako pierwsi ludzie stanęli na najwyższym szczycie Ziemi. Im też dedykowałam naszą wysokogórską wyprawę.

Zaczynamy od aklimatyzacji w niższych partiach gór. To znaczy – wspinamy się na Górę Miejską od strony Bodzentyna. Z obawy przed chorobą wysokościową idziemy niespiesznie, podziwiamy widoki na okolicę, zauważamy nowy pomnik na skraju lasu. Ba, nawet świętujemy Dzień Chłopaka (też z opóźnieniem).

 długie cienie w porannym jesiennym słońcu

Kto wymyślił tę trasę?

Nikt się nie przyznał. Od dawna była planowana, odkładana, aż w końcu tydzień temu w pociągu do Jędrzejowa padła ta myśl – następnym razem wysiadamy w Słowiku i maszerujemy do Chęcin przez Patrol i Zelejową. Dawno już tak nie chodziliśmy.

Słowo się rzekło, kobyłka u płotu. Termometr na budynku dworca wskazuje -1, ale wsiadamy do pociągu i ruszamy na spotkanie z wytęsknionymi górkami. 

 Pasmo Zgórskie już nabiera jesiennych barw 

Prosta trasa z udziwnieniami

Nie będę owijać w bawełnę – nie chciało mi się wymyślać trasy na niedzielną wycieczkę. W tej sytuacji najlepsze są pewniaki – szlakiem i niezbyt daleko od domu.

Tym razem wyruszamy z Kostomłotów, gdzie zaraz natrafiamy na ścieżkę edukacyjną prowadzącą do rezerwatu Sufrganiec. Idziemy tą ścieżką, wdychamy leśne powietrze i tak docieramy na polanę z miejscem do odpoczynku. Ale od czego tu odpoczywać po piętnastu minutach wycieczki? 

drzewa w rezerwacie

Nadnidziańskie zakątki

Tym razem zdążamy nad Nidę od zachodu. Wysiadamy z busa w Imielnie.

Naszym celem jest kościół pod wezwaniem św. Mikołaja. Pierwotny kościół zbudowano w pierwszej połowie trzynastego wieku. Zachowały się do naszych czasów fragmenty z tamtych lat. 

kościół w Imielnie - po prawej stronie z lizenami najstarsza zachowana jego część  

Składanka wycieczkowa

Poskładałam w niedzielę kilka dróżek, widoczków, miejsc. Do tego nieoczekiwane efekty dźwiękowe i zapachowe. Koledzy coś dorzucili i wyszło takie oto wędrowanie.

Start w Górnie. Jest tu ładna polna droga w kierunku Cedzyny. Na razie trochę rosy i sporo aromatu świeżo rozrzuconego obornika. Od razu robi się swojsko.

 najzwyczajniejsza droga wśród pól 

I tylko muszelek nie było

Wędrowaliśmy z Włoszczowic do Korytnicy. Na trasie miało się znaleźć kilka ciekawostek. I większość z nich się pojawiła we właściwym miejscu i czasie.

Najpierw szliśmy w stronę przejazdu kolejowego przy stacji Zagonnie. Rzut oka na tory kolejowe – tu nam się Stach rozczulił wspominając dawne czasy, kiedy to przejeżdżał tędy prowadząc pociągi. Ech…

 

torami w świat

Kilo błota pod butem

To miało być nasze pożegnanie z okolicami Chmielnika. Przejście grzbietem wzgórz, które kilkakrotnie oglądaliśmy z okien busa i wydawało się, że widoki tam będą rewelacyjne.

Wybraliśmy się na tę trasę w niedzielę. Wysiedliśmy w Lisowie.

I widoki od razu były trudne do określenia. Powiedziałabym zamglone.

Pełni nadziei na poprawę pogody wyruszamy na trasę. 

w Lisowie zapowiedź jesieni 

Trasa na szóstkę z plusem

Zaplanowana była skromniutko - ot, dotrzeć z Rusinowa do Przysuchy omijając asfalt. I taka właśnie była, tylko zapragnęła zrobić nam kilka niespodzianek. 

Z Rusinowa wyruszyliśmy na południowy wschód ulicą Zaciszną, która wkrótce doprowadziła nas do lasu.

drewniany dom na skraju Rusinowa 

Ferdynand Nax byłby wielce rad

Wyobraźmy sobie, że jeszcze za życia Jan Ferdynand Nax (1736 – 1810) odbyłby podróż do przyszłości, aby zobaczyć, jak pałace wybudowane lub przebudowane według jego projektu wytrzymały próbę czasu.

Maszyna czasu przeniosła go do początku września 2018 r., królewski architekt zajeżdża swym powozem pod bramę parku otaczającego pałac w Rusinowie koło Przysuchy. Jest ładny słoneczny poranek, parkowa brama gościnnie otwarta. 

 brama do pałacowego parku

Harem na wyciągnięcie ręki

Mapa Ponidzia tak go anonsuje: Pałac 1730 – 50 r. „Harem”.

Jest zaznaczony między dwiema niewielkimi uliczkami we wsi Grabki Duże. 

Wszystkie drogi prowadzą do Buska

W zapowiedzi wycieczki podałam informację, że będzie dużo dróg asfaltowych, ale potem przyjrzałam się jeszcze raz uważnie mapie i trochę zmieniłam trasę, żeby zmniejszyć ilość asfaltu. No i wybrałam takie ścieżki, że potem na sam widok asfaltu grupa wpadała w amok z radości.

Pierwsza była asfaltowa – lasem w kierunku wsi Zwierzyniec z przystanku o tej samej nazwie. Przyjemna i w dodatku szlakiem zielonym, ale tak dyskretnie znakowanym, że prawie niezauważalnym.

zamiast asfaltu - ostrożeń

Szydłów – tu trzeba wrócić

Miasto powstało w czternastym wieku. Otaczają je średniowieczne mury wybudowane w czasach króla Kazimierza Wielkiego. Miały wtedy ponad kilometr długości. Mało brakowało, a nie oglądalibyśmy ich dzisiaj, bo na początku 19. wieku wystawiono je na sprzedaż. Kupujący mogli nabywać fragmenty murów do rozbiórki na kamień budowlany. Całe szczęście nie udało się sprzedać wszystkiego. Ba, większość murów się ostała. 

fragment nurów miejskich z Bramą Krakowską 

Sierpień w arboretum

Zdarzają się miejsca, które warto odwiedzać wiele razy. I nawet nie trzeba długiej przerwy między kolejnymi odwiedzinami, żeby miejsce inaczej wyglądało, pokazało się z innej strony.

Takimi miejscami są parki i ogrody.

O, to już czytelnicy są przygotowani na powtórną w tym roku wizytę w arboretum Marcule. W tym linku wspomnienie poprzedniej.

Głównym bohaterem jest tym razem Marcel. To najstarsze drzewo w arboretum – dąb szypułkowy. Rośnie na malowniczej polance, można go obejść ze wszystkich stron, posiedzieć w pobliżu na ławeczce, miło spędzić czas.

Krótka wycieczka w okolice najdłuższej świętokrzyskiej wsi

Wystartowaliśmy w Bilczy, skąd malutki spacerek do pobliskiego lasu, a w nim zapowiadana przez mapę świetna droga do wsi Brzeziny. Ta wieś długa jest bardzo – to podobno najdłuższa świętokrzyska wieś. Byliśmy w niej cztery lata temu (tu link).

leśna droga do Brzezin 

… w sadzie pustkowie bezdomne *

Wracamy po roku do Iłży. Rok Leśmiana minął. Co się zmieniło przez ten czas?

W sadzie, gdzie malinowy chruśniak, dojrzewają jabłonie.

Czas relaksu

Wybieram trasę niedługą (pojawiły się kontrowersje co do jej rzeczywistej długości, więc nie wchodzimy w szczegóły) i przyjemną.

Startujemy wczesnym porankiem z Mostek. I od razu spacer brzegiem tutejszego zalewu. Z atrakcji – widoki i aromat przeróżnych potraw z grilla (wędkarze właśnie szykują śniadanie).

zalew w Mostkach

Nie kochałem tak nic, jak moją wioskę kocham*

„Mój strumyk, moje zarośla, tyle pamiątek na każdym kroku, każdy krzaczek, każdy wybój, każda grudka ziemi mnie tak znajoma, przez lat czternaście deptana…”* zostały na tym samym miejscu, ale już nie takie, nie te. „Wszystko przeminęło w czasie, odpłynęło z wodą”**, ale pewnie pamięta małego Stefka Żeromskiego. Nad tym samym strumykiem (to najpewniej Lubrzanka, która w tej okolicy tworzy przełom między Radostową a Dąbrówką) rosną już nowe krzaczki, postawiono mostek dla spragnionych romantyczności turystów.

Lubrzanka pod Ciekotami

Cztery wzgórza kolejno zdobywane w niedzielę

Upał chwilowo zelżał, warto więc było wyruszyć z domu. Skutkiem upałów panujących ostatnio było moje rozleniwienie, zaplanowałam więc trasę bez planowania, czyli zaproponowałam kolegom moje ulubione przejście z Tumlina do Tumlina.

Rano obserwowaliśmy ciekawe zjawisko na horyzoncie – góry były częściowo zasnute mgłą jak dymem. Pozostała okolica była zalana słońcem.

Na szczęście na naszej trasie rośnie las, więc świetnie nam się wędrowało w cieniu i leśnym chłodzie. 

 poranny widok z Tumlina na południe

Rodzi się ogród

 Znacie to miejsce? 

Świętokrzyski poranek

Pogoda dopisała. Było ciepło i słonecznie. Na szczęście cały czas towarzyszył nam lekki wietrzyk i nie odczuwaliśmy upału.

ściernisko i odrobina chmurek