Na starym cmentarzu żydowskim w Cieszynie

… jest niesamowicie. Człowiek zdaje sobie sprawę z tego, że jest na miejscu pochówku wielu pokoleń Żydów, a jednocześnie czuje się jak w zapomnianym tajemniczym ogrodzie. 

 

 

Ten cmentarz jest rzeczywiście bardzo stary, jego początek datuje się na XVII wiek, kiedy to w Cieszynie osiedlił się pierwszy Żyd, Jakub Singer. Znalazłam w sieci informację o tym, że uzyskał on od księżnej cieszyńskiej Elżbiety Lukrecji prawo grzebania członków swojej rodziny na założonym przez siebie cmentarzu. Dokupił potem jeszcze ziemi i przez 150 lat był to prywatny cmentarz rodziny Singerów.  

 

Wraz z przybywaniem coraz liczniejszej grupy Żydów na teren całego Śląska Cieszyńskiego trzeba było powiększyć obszar nekropolii i zezwolić na pochówki osób spoza rodziny. Singerowie sprzedali cmentarz gminie żydowskiej i od tej pory funkcjonował jako jedyny w okolicy.

 

 

Teren cmentarza został ogrodzony. W drugiej połowie XIX wieku zbudowano dom przedpogrzebowy wraz ze stajnią dla karawanu i mieszkaniem strażnika cmentarnego. 

 

Na ścianie tego budynku umieszczono w 2014 roku tablicę upamiętniającą 81 zakładników, rozstrzelanych przez Niemców na terenie cmentarza 24 kwietnia 1945 roku. Wśród ofiar było 18 czeskich skautów, których nazwiska są wymienione na oddzielnej tablicy. Zamordowanych po wojnie ekshumowano i pochowano w zbiorowej mogile na cmentarzu komunalnym. 

 

tak, zmanipulowałam to zdjęcie wymazując napisy na schodach niegodne pamięci zamordowanych 
 

Po terenie cmentarza poruszamy się wąskimi ścieżynkami wydeptanymi wśród grobów. 

 

Jak widzicie na zdjęciach, teren nekropolii jest opuszczony. Macewy chylą się ku ziemi, przegrywają nierówną walkę z wszechobecnym bluszczem.

 

Niektóre sprawiają wrażenie, że wrosły w pnie potężnych drzew. 

 

Ktoś, kto lubi botaniczne ciekawostki, odkryje na tym obszarze prawdziwe skarby. Są nimi obrazki plamiste, które właśnie kwitną (w Cieszynie byliśmy w pierwszych dniach maja). Dla mnie możliwość zobaczenia tej rzadkiej rośliny w stanie dzikim jest wielkim wydarzeniem.  

 

Opuszczamy stary cmentarz. Powinniśmy teraz chronologicznie odwiedzić nowy cmentarz żydowski w Cieszynie, który powstał na początku XX wieku. Znajduje się on w pobliżu starego, po drugiej stronie ulicy Haźlaskiej. Niestety, brama cmentarna zamknięta na głucho, ogrodzenie tak solidne, że nie ma mowy o próbie obejścia go czy sforsowania. Tabliczka na bramie informuje o tym, że obiekt w remoncie. Możemy rzucić okiem przez szpary w bramie i zobaczyć z daleka pozostałości domu przedpogrzebowego i kilka nagrobków. 

 

 

I to na razie tyle spaceru po Cieszynie. Zamierzam jeszcze tu wrócić w kolejnych wpisach.

 

Zdjęcia – Edek i ja